Interpretacja stanu prawnego ws. spotkań zborów

AKTUALNIE (od 24.10.2020) W CAŁEJ POLSCE OBOWIĄZUJĄ OBOSTRZENIA SANITARNE WŁAŚCIWE DLA CZERWONEJ STREFY.

Oznacza to, że:

• zakrywanie ust i nosa w przestrzeni publicznej obowiązuje w całej Polsce
• w spotkaniach Kościoła wprowadzono następujące ogranicznia:
• obowiązuje limit uczestników - 1 osoba na 7 m² powierzchni
• w budynkach obowiązuje dystans 1,5 m
• w przypadku wydarzenia na otwartej przestrzeni dystans 1,5 m i zakrywanie ust i nosa
• zakrywanie ust i nosa nie dotyczy "osób sprawujących kult religijny" - więcej o tym sformułowaniu niżej w komentarzu o stanie prawnym przed 30 maja 2020 r.
• warto przyjąć, że podana powierzchnia dotyczy sali, w której odbywa się spotkanie zboru, a nie całej powierzchni budynku

Informujemy, że od 17-23 października 2020 r. reżim sanitarny związany z walką z koronawirusem wygląda w skrócie następująco:

• zakrywanie ust i nosa w przestrzeni publicznej obowiązuje w całej Polsce
• ograniczenia udziału w spotkaniach Kościoła zależnie od strefy:
  • strefa żółta:
    • obowiązuje limit uczestników - 1 osoba na 4 m² powierzchni
    • w budynkach obowiązuje dystans 1,5 m
    • w przypadku wydarzeń na otwartej przestrzeni dystans 1,5 m i zakrywanie ust i nosa
  • strefa czerwona:
    • obowiązuje limit uczestników - 1 osoba na 7 m² powierzchni
    • w budynkach obowiązuje dystans 1,5 m
    • w przypadku wydarzenia na otwartej przestrzeni dystans 1,5 m i zakrywanie ust i nosa
• zakrywanie ust i nosa nie dotyczy "osób sprawujących kult religijny" - więcej o tym sformułowaniu niżej w komentarzu o stanie prawnym przed 30 maja 2020 r.
• warto przyjąć, że podana powierzchnia dotyczy sali, w której odbywa się spotkanie zboru, a nie całej powierzchni budynku

Aktualne dane rządowe można znaleźć na stronach gov.pl

• Aktualne zasady i ograniczenia (dostęp 17.10.2020 r.)
• Obszary z nowymi zasadami bezpieczeństwa (dostęp 17.10.2020 r.)

Jednocześnie zauważamy, że w sferze prawnej istnieje pewne zamieszanie związane z wprowadzaniem nakazów (np. noszenie maseczek, limity osób) drogą rozporządzenia, a nie ustawy. Wskazuje na to np. Rzecznik Praw Obywatelskich (tekst ze strony RPO, dostęp 17.10.2020 r). Jasności sytuacji nie poprawia to, że rozporządzenie jako akt prawny niższego rzędu niż ustawa stoi w sprzeczności z kilkoma innymi ustawami. Niemniej rozporządzenie jest obowiązującym aktem prawnym pomimo, że praktyka sądowa wskazuje, że sądy mogą (nie muszą) uchylać kary nałożone na podstawie tego rozporządzenia.

Dla szerszego kontekstu pozostawiamy niżej analizę poprzednich stanów prawnych.

Uwaga od redakcji serwisu baptysci.pl: ten artykuł ma charakter informacyjny - nie jest to w żadnym razie wyraz stanowiska Kościoła jako całości czy żadnego Zboru. Zgodnie z naszą baptystyczną wolnością, do której powołał nas Chrystus, każdy z nas jest odpowiedzialny przed Bogiem oraz odpowiedzialny w ramach stanowionego prawa ludzkiego. Treści, które tutaj publikujemy to analiza prawa, a nie przyczynek do dyskusji o działaniach rządu, opozycji czy o zasadności takich czy innych rozwiązań. Zachęcamy więc do zapoznania się z istniejącym stanem prawnym i do postępowania zgodnego z sumieniem.

Poniżej poprzednie interpretacje

Informujemy, że od 30 maja 2020 r. zostają zniesione limity ilości osób w kościołach i innych miejscach sprawowania kultu religijnego.
Zgodnie ze słowami premiera pozostaje obowiązek zachowania dystansu pomiędzy uczestnikami albo bez utrzymania dystansu obowiązek zasłonienia ust i nosa. W momencie publikacji nie ma jeszcze oficjalnego nowego rozporządzenia w tej sprawie - informację publikujemy na podstawie wypowiedzi premiera na dzisiejszej (27.05) konferencji prasowej.

Poniżej poprzednia interpretacja dotycząca stanu prawnego obowiązującego przed 30 maja 2020 r.

Drodzy Bracia i Siostry,

w związku z kierowanymi do nas pytaniami o interpretację aktualnego stanu prawnego informujemy, że:

1. aktualny (od 17.05.2020 r.¹) stan prawny w zakresie ograniczeń związanych z organizacją spotkań Kościołów określa Rozporządzenie Rady Ministrów z 7.05.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (tekst Rozporządzenia dostępny jest na stronie Sejmu RP),
2. ograniczenia ilości osób to:
   
   1. dozwolony limit² to 1 uczestnik na 10 m² plus "osoby sprawujące kult religijny" - źródło: wskazane Rozporządzenie § 8,
   2. na pogrzebach limit to 50 uczestników "oprócz osób sprawujących kult religijny, osób dokonujących pochowania lub osób zatrudnionych przez zakład lub dom pogrzebowy" - źródło: jak wyżej,
3. środki ochronne wymagane przez Rozporządzenie to maski, maseczki, przyłbice albo kaski ochronne zakrywające usta i nos dla każdego uczestnika z wyłączeniem "sprawującego kult religijny podczas jego sprawowania" - źródło: wskazane Rozporządzenie § 18,
4. Najważniejsze zmiany dotyczą:
   1. ilości osób - obecny limit to 1 os. na 10 m² zamiast 1 os. na 15 m²,3
   2. nowego sformułowania - obecne rozporządzenie używa pojęcia "sprawującego kult religijny" w miejsce poprzednio występujących "duchownego sprawującego kult religijny, w tym czynności lub obrzędy religijne, a w przypadku braku duchownego - innej osoby sprawującej kult religijny, podczas jego sprawowania".

Co to w praktyce oznacza?

O ile wyliczenia związane z powierzchnią budynków są stosunkowo łatwe do przeprowadzenia (choć i tutaj podawane są pewne wątpliwości), o tyle pewnym problemem staje się interpretacja pojęcia "sprawującego kult religijny". Poprzednie rozporządzenie wprowadzało rozróżnienie na duchownych i inne osoby sprawujące kult religijny. W praktyce prawniczej przyjmuje się, że skoro ustawodawca rozróżnia jakieś pojęcia, to ma na myśli różne grupy osób. Dla naszych wspólnot oznaczać to mogło zatem, że na sali obecni są duchowni (zgodnie z Prawem Wewnętrznym Kościoła Baptystów takim duchownym jest pastor) oraz "inne osoby sprawującej kult religijny" czyli np. zespół uwielbienia, kaznodzieja nie będący duchownym, inne osoby realizujące program nabożeństwa (czytania, świadectwa itd.) i że te osoby nie są wliczane do obowiązującego limitu uczestników (czyli że limity dotyczyły innych uczestników, a nie tych wymienionych) oraz nie są zobowiązane do zakrywania ust i nosa w czasie "sprawowania kultu religijnego".

Obecne rozporządzenie wprowadza jedno pojęcie czyli osoby sprawującej kult religijny, przy czym nie ma jasnej definicji prawnej takiej osoby. Podlega to zatem interpretacji, a te mogą być różne. Interpretacja szeroka tego pojęcia zakłada, że do limitu uczestników nabożeństwa w przeliczeniu na m² nie zaliczamy pastora i muzyków, którzy są jednocześnie zwolnieni z obowiązku zakrywania ust i nosa. Jednocześnie interpretacja wąska zakłada, że do dopuszczalnej liczby uczestników nabożeństwa w przeliczeniu na m² nie zaliczamy jedynie pastora i tylko on jest zwolniony z obowiązku zakrywania ust i nosa. Interpretacja taka ma miejsce każdorazowo w razie kontroli policji i może być różna w różnych miejscach.

Jakie są nasze sugestie?

1. Jakiekolwiek działania podejmą zbory, które są autonomiczne w takich sprawach, zachęcamy, by być świadomymi wymagań, które nakłada prawo polskie (zachęcamy do ściągnięcia tekstów rozporządzań i dokładnego zapoznania się z nim przez przywódców Zborów), a w szczególności:
   
   1. założonych prawem limitów osób,
   2. wymaganych indywidualnych środków ochronnych,
   3. zapewnianych przez Zbór środków do dezynfekcji.
2. Dopilnowania, żeby uczestnicy nabożeństw i spotkań zborowych byli poinformowani o rządowych obostrzeniach wynikających z tego Rozporządzenia (można się z nimi prywatnie zgadzać albo prywatnie nie zgadzać, jednak za ich nieprzestrzeganie grozi kara administracyjna).

Podstawa prawna:

• aktualna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.05.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (źródło)
• poprzednia: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2.05.2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (źródło)

Przewodniczący Rady Kościoła napisał do Premiera RP w powyższych sprawach, jednak do 17.05.2020 r. nie otrzymaliśmy oficjalnej odpowiedzi.

W przypadku dalszych pytań wykraczających poza powyższe informacje, prosimy o kontakt z Kancelarią Kościoła.

¹ Przed 17.05.2020 r. obowiązywał limit 1 os. na 15 m² powierzchni.

² Przed 17.05 obowiązywało rozróżnienie na budynki do 75 m², gdzie mogło przebywać 5 uczestników plus "osoby sprawujące kult religijny".

³ Przed 2.05.2020 r. obowiązywał limit 5 uczestników plus "osoby sprawujące kult religijny".