Aktualny komentarz do przepisów dot. obostrzeń sanitarnych (grudzień 2021)

Stan prawny obostrzeń związanych z Covid-19 zmieniał się ostatnio, a w ciągu minionych 2 lat zmieniał się wielokrotnie, publikujemy więc poniżej aktualny komentarz do przepisów, które obowiązują obecnie (tj. do 14. grudnia br.) oraz które zostały zapowiedziane jako obowiązujące od 15. grudnia br.).

Ważna uwaga!

Prezentowany komentarz nie stanowi w żadnym razie stanowiska Kościoła Chrześcijan Baptystów w RP ani żadnego organu naszego Kościoła. Publikujemy go z powodu zmian w obowiązującym prawie dla umożliwienia podejmowania indywidualnych decyzji przez wierzących i organy zborów, a które to zmiany mogą być nieczytelne dla osób nie mających doświadczenia prawniczego.

Stan prawny do 14.12.2021 r.:

• § 26. pkt 10b Rozporządzenia: "zgromadzenia organizowane w ramach działalności kościołów i innych związków wyznaniowych mogą się odbywać, pod warunkiem, że w przypadku gdy zgromadzenie odbywa się w budynkach i innych obiektach kultu religijnego, znajduje się w nich, przy zachowaniu odległości nie mniejszej niż 1,5 m, nie więcej uczestników niż 50% obłożenia budynku lub innego obiektu kultu religijnego, oprócz osób sprawujących kult religijny (...) oraz że uczestnicy realizują nakaz zakrywania ust i nosa, (...) z wyłączeniem osób sprawujących kult religijny"
• § 26. pkt 11 Rozporządzenia: "Przed wejściem do budynków i innych obiektów kultu religijnego informuje się o limicie osób (...) oraz podejmuje środki zapewniające jego przestrzeganie."
• § 26. pkt 16 Rozporządzenia: "Do liczby osób, o której mowa w ust. 10b (...), nie wlicza się osób zaszczepionych przeciwko COVID-19."

Krótki komentarz:

1. odległość pomiędzy uczestnikami spotkania - prawo wymaga utrzymania dystansu minimum 1,5 m pomiędzy zgromadzonymi osobami,
2. limity osób na spotkaniu wynosi 50% obłożenia budynku - uwaga! do limitu nie są wliczane osoby zaszczepione ani "osoby sprawujące kult religijny",
3. nakrywanie ust i nosa jest nadal obowiązkowe dla uczestników nabożeństwa niezależnie od tego czy są zaszczepieni czy nie,
4. organizator ma obowiązek informować o limicie osób na nabożeństwie oraz podjąć środki zapewniające przestrzeganie tego limitu.

Stan prawny od 15.12.2021 r.:

• stan prawny mający obowiązywać od 15.12 br. określony został na podstawie informacji Ministra Zdrowia przekazanej na konferencji prasowej, gdyż w dniu publikacji tego artykułu akt prawny regulujący te obostrzenia nie był jeszcze opublikowany,
• zmiana dotyczy wyłącznie limitu osób na spotkaniu - od 15.12. br. limit osób wynosi 30% obłożenia budynku - uwaga! do limitu nie są wliczane osoby zaszczepione ani "osoby sprawujące kult religijny",
• pozostałe zasady pozostają bez zmian.

Kilka uwag ogólnych:

• Termin "30% lub 50% obłożenia budynku" nie jest zdefiniowany wprost w tym Rozporządzeniu i być może wynika z innych przepisów obowiązującego prawa. Nie można w prosty sposób określić czy dotyczy on 30% lub 50% ilości krzeseł na sali czy jakiejś liczby osób wynikającej np. z przepisów budowlanych. W przypadku sal z krzesłami przytwierdzonymi do podłoża na stałe być może warto przyjąć, że chodzi o odpowiedni procent tych krzeseł, jednak w przypadku sal wyposażonych w krzesła ustawiane swobodnie trudno wskazać taką liczbę wprost - najprościej przyjąć, że chodzi o 30% lub 50% miejsc dostępnych w danym momencie na sali zgromadzenia.
• Limity nie dotyczą osób zaszczepionych, jednak prawodawca nie wskazał sposobu weryfikacji deklarowanego stanu zaszczepienia. Zakładamy, że weryfikacja następować może na drodze dobrowolnego udostępnienia do wglądu certyfikatu zaszczepienia, jednak nie wynika to wprost z treści rozporządzenia, a jedynie jest przemyśleniem redakcji naszego serwisu.
• Sformułowanie "osoby sprawujące kult religijny" pojawiło się kilkakrotnie wcześniej, ale nie ma legalnej definicji takiej osoby. Zakładamy, że do tej grupy należą pastorzy oraz inne osoby prowadzące nabożeństwo i głoszące kazania. Pewne wątpliwości może budzić traktowanie usługujących muzyków jako "osób sprawujących kult religijny".
• O ile zdroworozsądkowo można przyjąć, że obowiązek informowania o limicie osób na zewnątrz miejsca spotkania realizuje skutecznie widoczna kartka z maksymalną liczbą uczestników nabożeństwa (z wyłączeniem osób sprawujących kult religijny oraz osób zaszczepionych), o tyle zapewnienie środków zapewniających przestrzeganie limitów jest wymaganiem problematycznym.
  Rozporządzenie nie precyzuje jakie środki należy podjąć. Wraz z wejściem w życie Ustawy z 28.10.2020 r. (pełna nazwa pod artykułem) do art. 116 Kodeksu Wykroczeń dodano § 1a, który stanowi: "Kto nie przestrzega zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, podlega karze grzywny albo karze nagany".
  Na tej podstawie organizator nabożeństwa może zostać ukarany grzywną (w postępowaniu mandatowym do 500 zł, w postępowaniu sądowym nawet do 5000 zł) zarówno za brak informacji o limicie osób, jak i za nie podjęcie środków zapewniających przestrzeganie ograniczeń.
  Konstytucyjność ograniczeń nakładanych na Kościoły budzi poważne wątpliwości. Obszerną analizę tego zagadnienia zawiera opinia prawna dotycząca ograniczeń w sprawowaniu kultu religijnego w związku ze stanem epidemii opracowana przez Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z 12 listopada 2020 r.
  Wątpliwości budzi również nałożenie na organizatorów nabożeństwa obowiązku podejmowania środków zapewniających przestrzeganie ograniczeń, a także sankcja karna za jego niedopełnienie.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U.2020.2112 z dnia 2020.11.28)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (z późn. zm., Dz.U. 2021 poz. 2177).